Zbudowanie pewności siebie jest potrzebne u każdej osoby, gdyż wpływa to na jej: poczucie szczęścia i spełnienia życiowego, na kształtowanie relacji z bliskimi, na sposób działania, czyli tym samym osiąganie sukcesów bądź porażek. W jaki więc sposób możesz trwale budować poczucie własnej wartości?
Czym jest pewność siebie i na co wpływa?
Pewność siebie można utożsamiać z samowiedzą, czyli jest to zbiór sądów i wyobrażeń o samym sobie i dotyczy to każdego aspektu życia: charakteru, emocji, celów życiowych, relacji z innymi, wyglądu i intelektu.
Poczucie własnej wartości budowane jest w oparciu o źródło zewnętrzne albo wewnętrzne. Jest więc wynikiem opinii i ocen osób z otoczenia, a także z własnych doświadczeń. Jeśli więc borykasz się z zaniżoną pewnością siebie, będziesz mieć skłonność, aby zdanie innych przyjmować jako pewnik oraz będziesz nieświadomie zawyżać porażki i obniżać sukcesy. Stworzy się z tego błędne koło negatywnych myśli i stopniowej utraty pewności siebie.
Skutki zaniżonego poczucia własnej wartości
Nieustanne zaniżanie samooceny będzie skutkowało wieloma negatywnymi zjawiskami. Na początku będziesz mierzyć się z negatywnymi emocjami (złością, zazdrością, może wręcz nienawiścią do samej siebie), co najprawdopodobniej przerodzi się w problemy z odczuwaniem szczęścia, ciągłym poczuciem winy, krytycznym myśleniem (ale również z trudnością, aby przyjmować krytykę od innych) i brakiem motywacji. Ciężko ci będzie podejmować działania, kiedy nie będziesz wierzyć w osiągnięcie sukcesu.
Możesz zacząć stawiać sobie zbyt wysokie wymagania i albo będziesz ponosić porażkę, kiedy negatywne emocje przyhamują twoje działania, albo rozwiniesz w sobie niezdrowe dążenie do perfekcjonizmu.
Mogą pojawić się trudności w budowaniu zdrowych relacji z innymi. Na początku ich opinie staną się dla ciebie wyznacznikiem, co doprowadzi do kolejnego kroku – czyli do braku asertywności. Dążenie do spełnienia wymagań i upodobań innych jedynie rozwinie w tobie negatywne emocje. Usilna chęć przypodobania się innym doprowadzi do kolejnych zaniedbywań względem siebie, czyli stopniową utratą poczucia własnej wartości.
Brak pewności siebie może doprowadzić również do takich rzeczy, jak: celowe zachowania, którą mają doprowadzić do obniżenia jakości życia; do bezradności, kiedy trzeba podjąć ważne decyzje; do chorób psychicznych (np. depresji) albo poczucia braku chęci do życia.
Poczucie własnej wartości powinnnaś więc ściśle utożsamiać z tworzonym na konkretne potrzeby wizerunkiem, a ten obraz rzeczywiście wpływa na działania w sferze społecznej i zawodowej, na sposób budowania relacji z innymi, na sposób myślenia, odczuwania emocji i działania.
W jaki więc sposób budować pozytywną pewność siebie?
Budowanie pewności siebie
Budowanie poczucia własnej wartości to stopniowy proces, który może zająć trochę czasu, ale który zdecydowanie w przyszłości będzie przynosił niespodziewanie ogromne korzyści.
Metody małych kroków
Najlepiej jest zacząć od mniejszych działań, które stopniowo zbudują fundamenty pewności siebie, dzięki czemu będziesz w stanie przejść do poważniejszych kroków. Od czego więc zacząć?
Na początek najlepiej jest dokładnie przemyśleć własne życie. Uświadomić sobie, co ci się w nim nie podoba i co pragniesz zmienić. Regularne prowadzenie dziennika pozwoli ci na te przemyślenia i uporządkowanie myśli. Bardzo możliwe, że inaczej spojrzysz na każdy ze swoich dni (wcześniejsze poczucie bezproduktywności zniknie, gdyż okaże się, że ledwo udało ci się znaleźć czas na zapiski). Po pewnym czasie o wiele łatwiej przyjdzie ci stworzenie listy z twoimi mocnymi i słabymi stronami. A ona pomoże ci w określeniu, w którym kierunku możesz pokierować swoje działania – czego możesz się podjąć, nad czym rzeczywiście możesz popracować, co będzie atutem w relacjach z innymi lub podczas rozmowy o pracę.
Budowanie pewności siebie to nic innego jak budowanie nawyków. Dlatego warto uczyć się i wprowadzać stopniowo zdrowy styl życia – regularna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta niosą pozytywne odczucia dla psychiki. Warto również zadbać o stan emocjonalny i psychiczny – poprzez zmianę podejścia do siebie (mówienie o sobie dobrze, komplementowanie się) albo dzięki pomocy psychoterapeuty.
Aby zbudować trwałe poczucie własnej wartości musisz zmienić swoje myślenie. Zamień wewnętrznego krytyka na wewnętrznego obrońcę – pozwól sobie na błędy i niedociągnięcia, na chwilę słabości i odpoczynku. Zaakceptuj fakt, że negatywne rzeczy będą działy się w twoim życiu, ale uświadom sobie, że jesteś w stanie sobie z nimi poradzić.
Być może przemówią do ciebie techniki afirmacji. Ale zdecydowanie potrzebujesz technik relaksacyjnych. Rytuał odpoczynku pozwoli ci na codzienną efektywność. Nie zaniedbuj tego aspektu i wyzbądź się fałszywego poczucia bezwartościowości, kiedy odpoczywasz (jeśli nie jesteś w stanie sama tego przepracować, udaj się do specjalisty).
Oducz się perfekcjonizmu – nikt nigdy niczego nie wykonuje idealnie. Innym pozwalasz na pomyłki, sobie również daj takie pole. Mała ilość perfekcjonizmu prowadzi do pracowitości i sumienności, przekłada się na sukcesy we własnej pracy, czyli również na poczucie pewności siebie pochodzące z otoczenia. Ale zbyt duże nakręcanie się może doprowadzić do poczucia przytłoczenia i bezradności, czyli często do bezczynności.
Świętuj swoje sukcesy – sama lub z bliskimi. Najważniejsze, aby zacząć je dostrzegać i doceniać, a także analizować pod kątem kolejnych działań, które jesteś w stanie podjąć.
Od małych do większych kroków w budowaniu pewności siebie
Pierwszy etap budowania pewności siebie wiązał się głównie z pracą nad swoim wnętrzem – myśleniem, psychiką. Następnie przychodzi czas na podejmowanie bardziej konkretnych działań. Na początek najlepiej zacząć od wyznaczania sobie realistycznych celów – pomyśl, co rzeczywiście jesteś w stanie zmienić w swoim życiu. Wyznacz sobie chociaż jeden cel dziennie, może być nawet krótki (15-minutowy), ale w perspektywie całego roku bardzo wiele ci da, a także może przynieść niespodziewane możliwości.
Zacznij próbować nowych rzeczy. Być może brakuje ci pewności siebie, gdyż tak na dobrą sprawę nie znasz dobrze samej siebie? Wyjście ze strefy komfortu pozwoli ci określić, co lubisz, a czego nie znosisz, które działania chciałabyś podjąć. Jest to pole do tworzenia nowych hobby, znajomości i kompetencji. Zapoznaj się z samorozwojowym contentem i dowiedz się w jaki sposób możesz samodzielnie zadbać o swój samorozwój.
Zadbaj o swoje otoczenie. Jednym ze źródeł pewności siebie są opinie twoich bliskich. Być może niektóre relacje ci nie służą – ciągną cię w dół, bombardują negatywnymi zdaniami, demotywują, a może nawet przekraczają zdrowe granice? Nie potrzebujesz takich ludzi w swoim życiu. A nowe działania, których będziesz się podejmować, przyniosą ci wiele nowych przyjaźni.
Czasami kluczem do sukcesu będzie udawanie pewności siebie. Brzmi absurdalnie, ale skoro potrafimy sobie wmówić wiele negatywnych rzeczy, więc należy chociaż spróbować tego samego z czymś pozytywnym. Pomyśl, jak wyglądają i zachowują się osoby z wysokim poczuciem własnej wartości, i zacznij je naśladować. Z czasem stanie się to częścią twojej własnej osobowości.
Pewność siebie jest zdrowa i potrzeba w życiu każdej osoby. Niesie ze sobą wiele możliwości i korzyści w życiu. Najtrudniejsze są zawsze jedynie początki! Dlatego zacznij już dziś ją budować i zobacz, jak zmieni się twój los w przeciągu roku!
Źródła:
Góralewska-Słońska A., Poczucie własnej wartości jako potencjał jednostki, „Problemy Profesjologii” 2011, nr 2, 97-112.
Kocur N., Jak uwierzyć w siebie – sprawdzone metody, www.pokonajlek.pl, [dostęp: 12.12.2024].
Kocur N., Jak pokochać siebie?, www.pokonajlek.pl, [dostęp: 12.12.2024].
Kocur N., Poczucie własnej wartości – niezawodne techniki na pewność siebie, www.pokonajlek.pl, [dostęp: 12.12.2024].
