Każdy wie, jak pracowite są pszczoły. Miody są popularnym słodzikiem, dodatkiem do wykwintnych dań czy rozgrzewających herbat. To pszczele złoto doceniane jest za swoje liczne właściwości lecznicze, chociaż wielu z nas pomija nawet bardziej wartościowe produkty pszczele. Poznaj właściwości pyłku pszczelego, pierzgi i propolisu, o których nie miałeś pojęcia!
Czym są produkty pszczele?
Pszczoły to niezastąpieni zapylacze, zbierający pyłek kwiatów od wczesnej wiosny do późnej jesieni, kiedy temperatury utrzymują się powyżej 10°C. Owady te produkują, ze swoich dziennych zbiorów, wysoko odżywcze pożywienie dla ula a także materiały do jego budowy i uszczelniania.
Wśród tych cennych produktów pszczelich, obok miodu i wosku, wyróżniamy kit pszczeli (propolis), pyłek pszczeli i pierzgę. Od wieków wykorzystywane w medycynie naturalnej i apiterapii, są one cenione za swoje właściwości zdrowotne, antyseptyczne oraz unikalne składniki odżywcze.
Pyłek pszczeli – odżywienie organizmu
Pyłek pszczeli to niewielkie kuleczki pyłku kwiatowego, zlepione miodem i nektarem. Pszczoły zbierają ziarna pyłku z kwiatów i transportują w specjalnych koszyczkach znajdujących się na ich odnóżach. Jedna kuleczka pyłku może zawierać nawet 100 tysięcy ziarenek zebranych z pręcików zapylanych kwiatów.
Skąd pyłek pszczeli?
Pszczoły, po wypełnieniu swoich „koszyczków” pyłkiem kwiatowym transportują ten cenny produkt do ula. Tutaj przechwytywana jest część tego ładunku przez pszczelarzy. Odbywa się to dzięki nieinwazyjnym poławiaczom pyłku, montowanym w wejściu do ula. Jest to specjalny rodzaj filtra, który strąca kuleczki pyłku z odnóży pszczół wchodzących do ula.
Pyłek zbieramy wiosną i latem, kiedy jego ubytek nie jest stresujący dla dożywienia kolonii. Z pracy jednego ula można zebrać w ciągu sezonu od 1 do 7kg tego pszczelego wytworu.
Skład i właściwości pyłku pszczelego?
Pyłek pszczeli można nazwać bombą odżywczą dla organizmu, nie bez przyczyny. Jego skład jest bogaty w składniki niezbędne dla organizmu, takie jak:
- Białka i aminokwasy, których zawiera ponad 20 a wszystkie są egzogenne, tzn. niezbędne dla organizmu.
- Witaminy, te z grupy B (B1, B2, B3, B6, B12), witaminę C, D, E oraz prowitaminę A (beta-karoten).
- Minerały, odpowiedzialne za poprawną pracę komórek: magnez, żelazo, cynk, miedź, wapń, potas, fosfor i selen.
- Antyoksydanty, wspierające detoksykację organizmu, w tym flawonoidy, polifenole, kwasy fenolowe.
- Enzymy i kwasy tłuszczowe, mające regeneracyjny wpływ na organizm i przyspieszające przemianę materii.
- Cukry naturalne, czyli glukoza i fruktoza, będące łatwo przyswajalnym źródłem energii.
Jak stosować pyłek pszczeli?
Pyłek pszczeli, dla najlepszego przyswojenia składników, powinno się przyjmować na czczo. Zalecaną ilością jest 10 do 20g produktu, którą łatwo można przemycić do diety wraz z owsianką, smoothie czy jako posypka do sałatki.
Kit pszczeli – inaczej propolis
Propolis jest bogatą mieszanką żywic roślinnych, wosku, pyłków i enzymów pszczelich. Pszczołom służy do dezynfekcji i uszczelniania ula oraz jako materiał budowlany.
Skąd się bierze propolis pszczeli?
Zwany kitem pszczelim, produkt ten zbierany jest dzięki sprytnemu systemowi siatek. Ramki umieszczane w ulu imitują naturalne szczeliny, które wydają się pszczołom błędem w konstrukcji. Chcąc uszczelnić swój ul, owady te stopniowo produkują propolis i zalepiają nim ramkę, która po wypełnieniu jest wyjmowana i oczyszczana z produktu.
Kit pszczeli jest następnie oczyszczany i przetwarzany na dostępną i łatwą w użyciu forę granulek.
Jakie właściwości ma propolis pszczeli?
Kit pszczeli to naturalny antybiotyk, zwalczający bakterie, wirusy i grzyby. W ulu wykorzystywany do zabezpieczania kolonii, w organizmie ludzkim może pełnić podobne funkcje, przyspieszając gojenie ran, pomagając w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych a także wzmacnia dziąsła i skórę.
Skład propolisu może być zmienny, w zależności od pory roku, lokalizacji i rośliny, z których zebrana została żywica do jego produkcji. Propolis wytwarzany jest z:
- Żywic roślinnych (około 50%), które nadają mu właściwości antybakteryjne i antygrzybiczne.
- Wosków (10-30%), nadających mu konsystencję.
- Polifenoli i flawonoidów (14-16%), mające silne działanie antyoksydacyjne.
- Pyłków kwiatowych (do 5%), zwiększają działanie immunologiczne i odżywcze materiału.
W mniejszych ilościach znajdzie się także:
- Kwasy fenolowe, chroniące przed szkodliwymi, wolnymi rodnikami.
- Mikroelementy, takie jak cynk, żelazo, magnez, selen, mangan.
- Substancje lotne, enzymy i olejki eteryczne, wspomagające procesy regeneracyjne.
Jak stosować propolis pszczeli?
Kit najlepiej stosować w formie domowych nalewek, dla łatwego przyswojenia rozpuszczonych w ten sposób substancji aktywnych. Innymi sposobami na korzystanie z właściwości propolisu jest przyjmowanie go w kapsułkach, w formie maści lub też w kosmetykach naturalnych. Popularna nalewka z propolisu powstaje z 50 g suchego propolisu, 100 ml spirytusu i 150 ml wody.
Szukając naturalnych składników, poznaj także właściwości pestek z dyni i oleju!
Pierzga pszczela
Pierzga jest kolejnym krokiem w naturalnym procesie przetwarzania przez pszczoły pyłki kwiatowego. Wcześniej zebrane kuleczki pyłkowe, przyniesione przez owady do ula, mieszane są z miodem i śliną pszczelą. Następnie pszczoły ubijają tą mieszankę i formują szczelnie w komory plastra. Na tym etapie rozpoczyna się fermentacja beztlenowa, w której pierzga jest konserwowana a jej składniki stają się łatwiej przyswajalne.
Pierzga stanowi pszczeli pokarm, dobre źródło białka w okresie wiosennym i zimowym a także prekursor mleczka pszczelego.
Jak się pozyskuje pierzgę?
Pierzga pszczela pozyskiwana jest z plastrów pszczelich. Oczyszczana jest bezpośrednio z komórek plastrów w okresie letnim, co nie zakłóca funkcjonowania ula. Pierzga, ze względu na swoje ważne znaczenie dla kolonii pszczół, nie może być zbierana zbyt często. Po delikatnym procesie oczyszczania pierzgi z plastra, materiał ten jest suszony i granulowany i w takiej gotowej postaci można go kupić u pszczelarzy.
Skład i właściwości pierzgi
Dzięki naturalnym procesom fermentacji, pierzga pszczela jest bogata w łatwo przyswajalne składniki odżywcze. W jej skład wchodzą:
- Białka i liczne aminokwasy, które regulują procesy regeneracyjne
- Witaminy, zwłaszcza te z grupy A, C, D oraz B
- Cenne minerały, między innymi żelazo, magnez, cynk oraz wapń
- Związki fenolowe i antyoksydanty, które wspomogą układ odpornościowy
- Kwas mlekowy, działający jako prebiotyk, wspomaga trawienie i układ odpornościowy
Pierzga wspomaga odporność, działa przeciwzapalnie, reguluje florę jelitową, wspiera wątrobę i układ nerwowy. Produkt ten jest szczególnie polecany przy anemii, ogólnym osłabieniu i problemach trawiennych.
Jak stosować pierzgę?
Zalecana dzienna dawka to 10-20 g dla osoby dorosłej. Pierzgę można spożywać samodzielnie, chociaż bardziej przyjemną formą podania jest jej zmieszanie z miodem lub rozpuszczenie w letniej wodzie. Dostarczymy w ten sposób organizmowi białko, witaminy i prebiotyki. Pierzgę można więc stosować, jako naturalny shot prozdrowotny!
Różnice między kitem pszczelim, pierzgą a propolisem – Który wybrać?
Wszystkie te trzy produkty pszczele mają wiele cennych składników i będą nieocenionym wsparciem dla zdrowia naszego organizmu. Decydując się na ich stosowanie, warto zwrócić uwagę na to, który z produktów będzie Ci łatwiej włączyć do swojej codziennej diety.
| Produkt | Właściwości | Stosowanie | Dla kogo? |
| Pyłek pszczeli | Wzmacnia odporność, dodaje energii, poprawia trawienie | 10-20 g produktu (około łyżeczki) z jogurtem, smoothie czy sałatką | Osoby aktywne, przemęczone, dbające o odporność |
| Pierzga | Naturalny prebiotyk, wspiera wątrobę, regeneruje organizm | 10-20g pożywane na sucho, z miodem lub rozpuszczony w wodzie | Osoby z problemami trawiennymi, rekonwalescenci, seniorzy |
| Propolis (kit pszczeli) | Naturalny antybiotyk, leczy infekcje, przyspiesza gojenie | Nalewki, maści, kapsułki, płukanki do jamy ustnej | Osoby z infekcjami, problemami skórnymi i jamy ustnej |
Pyłek pszczeli to luźne kuleczki o słodkawym smaku, którymi łatwo możesz posypać śniadanie, sałatkę, słodką owsiankę czy jogurt. Granulki pierzgi zmieszane z miodem można rozsmarować na świeżej kromce chleba, lub też wypić z letnią wodą czy przestudzoną herbatą. Propolis ma silne działanie zdrowotne i doskonale sprawdzi się w okresie przeziębień. Przed podaniem, granulat kitu pszczelego trzeba jednak przerobić, lub też poszukać go w składzie już gotowych naturalnych kosmetyków i kremów.
Czy produkty pszczele są bezpieczne? O czym warto wiedzieć?
Stosując kit pszczeli, propolis lub pyłek, należy pamiętać, że produkty te mogą wywoływać reakcje alergiczne. Sposoby uczulone na inne produkty pszczele, na przykład miód czy wosk, powinny skontaktować się z lekarzem przed rozpoczęciem kuracji.
Stosowanie tych produktów odradza się również osobom z astmą, chorobami autoimmunologicznymi oraz kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Pyłek pszczeli w szczególności może wchodzić w interakcje i zaburzać działanie leków przeciwzakrzepowych.
Jeżeli myślisz swoim zdrowiu, powinieneś poznać też fundamenty zdrowej diety!
Decydujesz się na propolis, pierzgę albo pyłek?
Świetna decyzja. To naturalny sposób na wsparcie odporności, odżywienie organizmu i dawkę energii! Warto wybierać produkty pszczele od zaufanych pszczelarzy. Jakość produktu to również jakość pasieki. Warto wiedzieć, skąd pszczoły zbierają pyłek i czy zapylane przez nie pola są bezpieczne.
Wszystkie produkty pszczele należy przechowywać w suchym i zacienionym miejscu. Zarówno pyłek, propolis jak i pierzga są naturalnie konserwowane a ich termin przydatności to nawet dwa lata od momentu zbioru.
