Uzależnienia behawioralne są to coraz częściej diagnozowane zaburzenia w naszym społeczeństwie. Są one równie szkodliwe i niebezpieczne, co uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Warto zatem poznać je bliżej, aby móc zidentyfikować zagrożenia i zapobiegać powstawaniu i rozwojowi uzależnień behawioralnych.
Czym są uzależnienia behawioralne? Definicja pojęcia
Uzależnienia behawioralne to zaburzenia polegające na coraz silniejszej i trwałej koncentracji na określonym zachowaniu, które przynosi chwilową przyjemność i ulgę. Zazwyczaj występują one w postaci natręctw, nałogów czy głębokich uzależnień. Zdarza się, że osoba uzależniona od zachowania traci kontrolę nad swoim postępowaniem i nie potrafi z niego zrezygnować, nawet jeśli samo zachowanie jest szkodliwe.
Jak działają uzależnienia behawioralne?
Uzależnienia behawioralne działają w podobny sposób jak uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Osoba uzależniona od zachowania szuka w nim ucieczki od problemów dnia codziennego, poczucia bezpieczeństwa, a przede wszystkim chwilowej przyjemności. Wykonywanie zachowania uzależniającego podnosi poziom endorfin (hormonów szczęścia) w mózgu, co daje w krótkim czasie chwilową ulgę i satysfakcję. Jednak wraz z upływem czasu, osoba uzależniona od zachowania zaczyna zauważać, że jej potrzeby są coraz trudniejsze do zaspokojenia.
Uzależnienia behawioralne – przykłady
Uzależnienia behawioralne mogą przybierać różne formy, w zależności od osoby i jej środowiska. Do najbardziej znanych uzależnień behawioralnych zalicza się: hazard, zakupoholizm, seksoholizm, nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych, wystawanie w sklepach, a nawet ćwiczenia fizyczne.
Hazard to uzależnienie, które polega na częstym i nadmiernym graniu lub stawianiu zakładów. Osoby uzależnione od hazardu tracą kontrolę nad swoim zachowaniem i nie są w stanie zrezygnować z gry, nawet jeśli staje się ona szkodliwa. Zakupoholizm to uzależnienie od zakupów, polegające na częstym i nadmiernym kupowaniu rzeczy, których w rzeczywistości nie potrzebuje się, co często prowadzi do problemów finansowych. Seksoholizm to uzależnienie, które polega na nadmiernym i częstym uprawianiu seksu lub poszukiwaniu seksualnych przygód.
Uzależnienia behawioralne vs uzależnienia od substancji psychoaktywnych
Uzależnienia behawioralne i uzależnienia od substancji psychoaktywnych różnią się od siebie pod wieloma względami. Na przykład, osoba uzależniona od substancji psychoaktywnych może czuć fizyczną potrzebę zażycia substancji, podczas gdy osoba uzależniona od zachowania nie odczuwa żadnych fizycznych objawów. Osoba uzależniona od substancji psychoaktywnych może wykazywać objawy odstawienia, gdy przestanie używać substancji, podczas gdy osoba uzależniona od zachowania będzie odczuwać ciągły nacisk, aby powrócić do tego zachowania.
